Kımıl Dağı'ndaki steller Kommagene'nin dini tarihine yeni bir soluk kazandırdı

Kımıl Dağı’nda 2021 yılında Kommagene uygarlığına ait Nemrut Dağı’ndakine benzer bir kült (kutsal) alan tespit edilmişti. Dağın eteklerinde birisi ikiye bölünmüş iki stel bulunmuştu. 1.3x1.76 ebatlarında olan 3 ton 500 kiloluk stelde Apollon ile Kral Antiokhos’un tokalaşma sahnesi bulunurken, 1,16x1.76 ebatlarında ve 2 ton 200 kilo ağırlığındaki diğer stelin her iki tarafında kitabe olduğu belirlenmişti.

Adıyaman’ın Gerger ilçesindeki 1650 rakımlı Kımıl Dağı’ndaki 2 bin 100 yıllık iki stel, Jandarma Genel Komutanlığı’na ait helikopterle 2023 yılı Eylül ayında 6 kilometre uzaklıktaki Gölyurt Kartal Yaylası’na taşıdı. Yayladan alınan eserler Adıyaman Perre Antik Kenti’ne getirildi. Eserlerin üzerindeki kitabelerin çözümlenmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan izin alan Pisa Üniversitesi’nden Margherita Facella ve Oxford Üniversitesi’nden Charles Crowther, Adıyaman’a geldi. Yaklaşık bir hafta süren çalışma sonrasında steldeki kitabeler incelendi.

Stelleri inceleyen Margherita Facella gazetecilere yaptığı açıklamada, “Kımıl Dağı’ndan getirilen steller üzerindeki kitabeler üzerinde çalışıyoruz. İnsanlık tarihine, Kommagene tarihine ışık tutacak bir kitabe. Bu kitabeleri inceleme imkanı bulduğumuz için kendimizi şanslı hissediyoruz. Kitabelerde Kommagene Kralı Antiochos’un halka söylediği sözler, kanunlar var. Kanunlara itaat edilmesi ve saygılı olunması isteniyor. Ayrıca Kral Antiachos ile Mitrates’in rölyefi var” dedi.

Kitabelerin ön okumasını tamamlayan ve yetkililere bilgi veren bilim adamları ülkelerine döndü. Bilim adamlarının hazırladığı bilgilendirme notunda, “Kımıl Dağı’ndaki Kral Antiochos’un diğer nomoileriyle karşılaştırıldığında gösterdiği varyantlara odaklanıyoruz. Hala cevaplanması gereken pek çok soru var, ancak bu çok hoş bir keşif. Sadece Antiochos’un kültü için yeni bir kutsal alan tespit edilmedi, aynı zamanda Apollon’un atalarından kalma ve yerel bir versiyonu da ilk kez bizim tarafımızdan biliniyor. Kımıl Dağı’nda stellerin bulunması, Antik Kommagene’nin dini tarihine dair bilgilerimize yeni bir soluk kazandırmakta ve daha ileri araştırmalara teşvik etmektedir” ifadelerine yer verildi.